Limited Şirket ortaklığından çıkma süreci 3 şekilde yürütülebilmektedir. Bunlar Türk Ticaret Kanununun 638/1 maddesi gereği Sözleşmeye Dayanarak Ortaklıktan Ayrılma, Türk Ticaret Kanununun 638/2 maddesi gereği Haklı Sebebe Dayanarak Ortaklıktan çıkma ve Çıkmaya Katılma şeklindedir.
- Sözleşmeye Dayanarak Ortaklıktan Çıkma sürecini yürütebilmek için öncelikle şirket ve ortaklık sözleşmelerinde ortaklıktan çıkma/ayrılmaya yönelik herhangi bir madde ya da bu maddeye bağlı şartlar var mı bu hususların irdelenmesi gerekmektedir. Ortaklıktan çıkma şirket sözleşmesinde bir şarta bağlanmışsa öncelikle işbu şartların sağlanıp sağlanmadığı gözetilmelidir. Şirket sözleşmesinde yer alan ortaklıktan çıkma şartları sağlanıyorsa, ortaklıktan çıkmak isteyen ortağın tek taraflı çıkma beyanı yeterli olacaktır. Bu gibi durumlarda diğer ortakların ya da yönetim kurulunun kabulü aranmamaktadır. Şirket sözleşmesinde çıkma beyanının ileri sürülebilmesi herhangi bir şekil şartına bağlanmışsa (yazılı ya da noter kanalı ile yapılması vb.) bu şekil şartlarına da uyulması gerekmektedir.
Ortağın şirket ortaklığından çıkma bildiriminin şirket tarafından geçersiz olduğunun düşünülmesi halinde ise, geçersizlik iddiasına ilişkin olarak tespit davası açılması mümkündür.
- Haklı Sebebe Dayanarak Ortaklıktan Çıkma sürecinde ise, bu hak mahkeme/dava yolu ile kullanılabilmektedir. Ortaklık ilişkisinin objektif olarak çekilmez kılan durumlar söz konusu olduğu durumlarda, mahkeme tarafından somut durum incelenmektedir. Türk Ticaret Kanunununda sayılan ve Yargıtay içtihatlarında yer alan ortaklıktan çıkmayı haklı kılan bazı sebepler şunlardır:
- Bir ortağın şirketin yönetim işlerinde ya da hesapların çıkarılmasında şirkete ihanet etmiş olması (Türk Ticaret Kanunu m.245)
- Bir ortağın kendisine düşen asli görev ve borçlarını yerine getirmemesi (Yargıtay 11. H.D 2016/4188 E/K. Sayılı kararda ortaklığı çekilmez kılan nesnel ve objektif her sebebin olabileceğini belirtmiştir.)
Haklı neden ile ortaklıktan çıkma halinde mahkeme; davacının ortaklıktan doğan hak ve borçlarının bazılarını ya da tümünü dondurabilir ya da davacı ortağın durumunu teminat altına alması için geçici önlemler alabilir.
AYRILMA AKÇESİ NEDİR?
Ayrılma Akçesi, Türk Ticaret Kanununun 641. Maddesinde düzenlenmiş olup ortak şirketten ayrıldığında esas sermaye payının piyasa değerine uyan değerini alabilmesini düzenleyen bir kurumdur. Şirket sözleşmesi bunu farklı şekilde de düzenleyebilmektedir.
Ayrılma akçesi; Şirket kullanılabilir bir özkaynak üzerinde tasarruf ediyorsa, ayrılan kişinin esas sermaye payları devrediliyorsa, esas sermaye hükümlerine göre azalmışsa ayrılma ile muaccel hale gelmektedir.
Uyuşmazlık halinde; davacı ortak Asliye Ticaret Mahkemelerinden ayrılma akçesinin bedelinin belirlenmesini talep edebilmektedir. Bu gibi durumlarda, ayrılma akçesi karar tarihine en yakın mal varlığı değeri tespit edilerek hesaplanmaktadır.
Ayrılma akçesinin ödenmemesi gibi durumlarda ise bu alacak şirketin diğer tüm alacaklılarından sonra gelen bir alacak niteliğindedir.
Limited Şirkette Yetkili Müdürün Şirketi Zarara Uğratması ve Sonuçları
Öncelikle Limited Şirketin 2 zorunlu organı bulunmaktadır. Bunlar Genel Kurul ve Müdürler Kuruludur. Müdür şirketim yönetim ve temsil organıdır. Genel kurul ise şirketin karar organıdır. Türk Ticaret Kanununun 616. Maddesi Genel Kurulun devredilemez yetkilerini düzenlenmektedir.
Müdürlük Sıfatı Nasıl Kazanılır?
Şirket sözleşmesinde yer alması zorunlu unsurlardan Türk Ticaret Kanununun 576/1-d maddesi gereği kuruluş aşamasında belirlenmelidir. Müdür, bir ya da daha fazla kişi olarak belirlenmiş olabilir.
Müdürün, ortak olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu gibi durumlarda bir ortağa daha temsil yetkisi verilmesi gerekmektedir. Müdür birden fazla ise aralarında bir başkan seçilmesi gerekmektedir.
Müdürün Görev ve Yetkileri
Türk Ticaret Kanununun 625 maddesinde devredilemeyecek olan yetkiler sınırlı olarak sayılmış olup, bunlar şirket sözleşmesi ile genişletilebilmektedir.
- Şirket yönetimi için gerekli talimatları verme
- Şirket yönetim örgütünü belirleme
- Gerekli halde finansal denetim ve planlama yapma
- Şirket yönetimindeki kişileri denetleme
- Finansal tablo, yıllık faaliyet raporları hazırlama
- Genel Kurul toplantısı hazırlama, yürütme vb.
Müdürün Sorumlulukları
Şirket adına, ortak şirket alacaklılarının hak ve menfaatlerini etkilediğinden;
- Denetim/gözetim, ortaklara eşit işlemlerde bulunma,
- Şirkete karşı rekabette bulunmama, özen/bağlılık yükümlülüğü
- Şirketle işlem yapmama gibi kanundan doğan sorumlulukları bulunmaktadır.
- Şirket sözleşmesi ile de sorumlulukları genişletilebilmektedir.
Müdürün yükümlülüklerini ihlal etmesi halinde müdürün hukuki sorumluluğuna gidilebilmektedir.
Müdürün Şirketi Zararı Uğratması Halinde Ne Yapılabilir?
Türk Ticaret Kanununun 644/1-a maddesi anonim şirketleri düzenlemektedir. Bu madde Türk Ticaret Kanununun 553 maddesi gereği limited şirketlerde de uygulanabilmektedir. Buna göre müdürlerin şirketi zarara uğratması halinde, şirket, ortak ya da alacaklılar sorumluluk davası açabilmektedir.
Sorumluluk Davası için ise; Kanun ya da sözleşmeden kaynaklı yükümlülüklerin ihlal edilmiş olması, ihlalin müdürün kusurlu davranışından kaynaklanması, Zararın oluşması ve zarar ile ihlal arasında uygun illiyet bağının mevcut olması gerekmektedir.
- Limited Şirketlerde ortaklıktan çıkarma süreçleri, müdürün görev ve yetkileri ile sorumluluk davalarının takibi uzmanlık gerektiren konulardandır. Bu hususta alanında uzman bir avukattan destek almanızı öneririz.
Önver Hukuk Bürosu olarak alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.
Av. Aleyna ÖNVER